1. Vị trí địa lý và lãnh thổ
Thị xã Ninh Hòa nằm ở phía đông theo vòng cung bắc nam của dãy Trường Sơn trên toạ độ từ 12°20’ đến 12°45’ độ Vĩ Bắc và từ 105°52’ đến 109°20’ độ Kinh Đông, là vùng đồng bằng ven biển Nam Trung Bộ, gần trung tâm tỉnh Khánh Hòa, với vị trí địa lý:
- Phía đông giáp huyện Vạn Ninh và Biển Đông
- Phía tây giáp huyện M’Drắk, tỉnh Đắk Lắk
- Phía nam giáp huyện Khánh Vĩnh, huyện Diên Khánh và thành phố Nha Trang
- Phía bắc giáp huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên.
Thị xã Ninh Hòa là nơi giao nhau giữa Quốc lộ 1 và Quốc lộ 26. Trung tâm thị xã Ninh Hòa cách thành phố Nha Trang 33 ki-lô-mét về phía Bắc, cách thị trấn Vạn Giã 27 ki-lô-mét về phía Nam (theo Quốc lộ 1), cách thành phố Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk) 151 ki-lô-mét về phía Tây (theo Quốc lộ 26).[18]
Đây là địa phương có 2 dự án đường cao tốc đi qua đang được xây dựng là: Đường cao tốc Vân Phong – Nha Trang và Đường cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột[19]
2. Đặc điểm địa hình
Theo Niên giám Thống kê tỉnh Khánh Hòa năm 2019 [20], Ninh Hòa là thị xã lớn nhất Việt Nam với tổng diện tích tự nhiên là 1.197,5 km² [21] (lớn hơn 3 tỉnh Bắc Ninh, Hà Nam, Hưng Yên), trong đó có trên 70% (hơn 837 km²) là núi rừng, 0,44% (khoảng 5,26 km²) là đồng cát ven biển.[22]
Vùng đồng bằng ở thị xã Ninh Hòa là một lòng chảo hơi tròn với các bên là núi có bán kính khoảng 15 km. Địa hình thấp dần từ Tây sang Đông và từ Bắc xuống Nam. Thị xã Ninh Hòa có nhiều núi cao, dốc và đèo hiểm trở với phía tây trên quốc lộ 26 có đèo Dốc Đất, đèo Phượng Hoàng; phía nam trên quốc lộ 1 có đèo Rọ Tượng và đèo Rù Rì; phía bắc có dốc Giồng Thanh và dốc Đá Trắng; phía đông có dải núi Hòn Hèo chạy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam.
Bờ biển thị xã Ninh Hòa có bãi triều rộng. Tuy nhiên cũng có nơi lồi lõm, khúc khuỷu và nhiều cửa sông, cửa lạch nằm sâu trong đất liền.
Danh lam thang canh Ba Hồ thuộc xã Ninh Ích.
Danh lam thăng cảnh Suối Mơ xã Ninh Thượng.